Η εβδομάδα που τελειώνει ήταν μια δύσκολη εβδομάδα για την εθνική ενότητα. Είδωλα και σωτήρες αποκαθηλώθηκαν, χημικά ξανάπεσαν στους δρόμους της Αθήνας, αυταπάτες εξαϋλώθηκαν και κατασκευασμένες αναγκαιότητες χρησιμοποιήθηκαν σαν βαριοπούλες στα κεφάλια των έκπληκτων ψηφοφόρων. Αυτές τις μέρες ξαναβγήκαν από την εργαλειοθήκη της εξουσίας οι θεωρίες συνωμοσίας. Ο πρωθυπουργός της χώρας μπορεί να δήλωσε πως δεν θα είναι «πρωθυπουργός παντός καιρού» αλλά οι θεωρίες συνωμοσίας φαίνεται πως είναι.
Στα ιστολόγια και τις ιστοσελίδες των απανταχού χουντολάγνων της ακροδεξιάς, όπως το defence.net, αναρτήθηκαν τρομολαγνικά σενάρια για τις συλλήψεις της 15ης Ιουλίου. Δεν ήταν λέει «Έλληνες» αυτοί που έπιασαν, ήταν «Γερμανοί πράκτορες», από «διάφορες χώρες» κτλ. Λίγο πριν τις ταραχές της 15ης Ιουλίου κυκλοφορεί η μεγάλη «αποκάλυψη»: «Ελέγχουν τον Τσίπρα με τεχνικές ελέγχου του νου». Στις 17 Ιουλίου ξεσπούν πυρκαγιές. Σε δηλώσεις της περιφερειάρχισας Αττικής Δούρου λέγεται ανοικτά -και χωρίς να έχει προηγηθεί καμιά σχετική έρευνα- πως υπάρχει «σχέδιο υπονόμευσης της εθνικής προσπάθειας». Λίγες ώρες πιο πριν, η βουλευτής του ΚΚΕ Καφαντάρη αναρτά στο προφίλ της στο facebook φωτογραφίες ομάδας συλλήψεων της ασφάλειας. Γράφει για πράκτορες που υπονόμευσαν της διαδηλώσεις της 15ης Ιουλίου. Ο ακροδεξιός υπουργός Δημόσιας Τάξης, Πανούσης, ξετυλίγει το σχέδιο των υπηρεσιών του για την διαφύλαξη της ασφάλειας της χώρας κάνοντας αναφορές ακόμα και για υποκίνηση ταραχών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ανοίγοντας έτσι το εύρος της σπέκουλας για επερχόμενες ταραχές και την καταστολή τους. Μέσα από αυτή τη σπέκουλα, σιγά-σιγά αναφέρεται δημόσια το σχέδιο για ελεύθερους σκοπευτές…
Μέσα σε μια εβδομάδα έχουμε με σειρά εμφανίσεως:
Τον πρωθυπουργό της χώρας που τον ελέγχουν με τεχνικές πλύσης εγκεφάλου και για αυτό υπογράφει τα μνημόνια. Η θεωρία είναι τόσο αστεία που αμέσως γίνεται ανέκδοτο στο διαδίκτυο, αντικείμενο χλευασμού και περνάει στα ψιλά. Σε αυτό θα βοηθήσει και το γεγονός πως δεν προέρχεται από “αξιόπιστες” πηγές, αλλά από γνωστές εκδόσεις -και ιστολόγια που πλέον θεωρούνται «cult». Δυστυχώς, τα πράγματα είναι λιγότερο απλά και πολύ λιγότερο αστεία- στον κόσμο εκτός διαδικτύου, όπου τέτοιου είδους θεωρίες διακινούνται σε ταξί, λεωφορεία, εκδόσεις τύπου Λιακόπουλου, ψιλικατζίδικα της γειτονιάς με ιδιοκτήτη τον κλασικό ξερόλα φίλο της αστυνομίας. Η καθημερινότητα στη χώρα βρίθει από τέτοιες απόψεις, οι οποίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού νεοφασισμού, είτε στις «ελαφρές», είτε στις πιο «μάχιμες» εκδοχές του.
Στις ταραχές που ξεσπούν το βράδυ της 15ης Ιουλίου συμμετέχουν πράκτορες πολυεθνικής δύναμης. Η θεωρία διακινείται από την ακροδεξιά αρχικά και την σκυτάλη παίρνουν απλοί χρήστες του διαδικτύου που είναι εμφανώς αριστεροί ή προοδευτικών αντιλήψεων. Διακινείται εν τέλει, από όποιον θεωρεί πως έχει πολιτικό συμφέρον να «φορτώσει» τις ταραχές σε ξένες δυνάμεις και σκοτεινούς κύκλους ή διακατέχεται από μια αστυνομική αντίληψη της ιστορίας. Δηλαδή και από τους ακροδεξιούς για να κάνουν εθνικιστική προπαγάνδα φόβου, όσο και από αριστερούς που θέλουν να δικαιολογήσουν, μερικώς, τις ενέργειες της κυβέρνησης Τσίπρα και να συσπειρώσουν τον απογοητευμένο κόσμο. Θα αποδειχτεί πολύ σύντομα πως οι συλληφθέντες «ξένοι πράκτορες» ήταν νεολαίοι που έκαναν γκράφιτι -σε μια εκ των περιπτώσεων- και που συνελήφθησαν στο σορό από τους συμμορίτες της ΕΛ.ΑΣ. Εξάλλου, σε κάθε μεγάλη διαδήλωση των τελευταίων χρόνων, έρχονται στην Ελλάδα δεκάδες άνθρωποι, είτε για να διαδηλώσουν είτε για να καταγράψουν ειδησεογραφικό υλικό για ξένα μέσα ενημέρωσης, εναλλακτικά η καθεστωτικά. Έχουν συλληφθεί πολλές φορές και ξένοι υπήκοοι σε διαδηλώσεις, όπως ακριβώς έχουν συμμετάσχει και Έλληνες σε διαδηλώσεις που εξελίχθηκαν σε ταραχές, στο εξωτερικό. Δεν υπάρχει καμιά συνωμοσία στο να διαδηλώνεις σε άλλες χώρες απέναντι σε Κράτος και Κεφάλαιο. Στοιχειώδες δείγμα διεθνιστικής αλληλεγγύης. Το ενδιαφέρον -όσο και ψυχιατρικά ελέγξιμο- είναι οι ίδιοι που αναρτούν τις θεωρίες συνωμοσίας για τις ταραχές στην Ελλάδα, να πανηγυρίζουν σε άλλες τους αναρτήσεις για διαδηλώσεις που εξελίσσονται σε ταραχές… εκτός Ελλάδας, όπως αυτές που έγιναν πρόσφατα στη Φρανκφούρτη. Στις διαδηλώσεις εκεί συμμετείχαν διαδηλωτές από όλη την Ευρώπη. Κινηματικός οριενταλισμός ή παράνοια;
Στις ταραχές που ξεσπούν το βράδυ της 15ης Ιουλίου τα υποκινούν πράκτορες ή ασφαλίτες των υπηρεσιών του ελληνικού κράτους. Η θεωρία αυτή είναι διαχρονική για τα δεδομένα του ελληνικού χώρου. Από τα Ιουλιανά του 1965 μέχρι τα Ιουλιανά του 2015, τα πρότυπα της θεωρίας επαναλαμβάνονται μονότονα από όλο το φάσμα της κοινοβουλευτικής όσο και της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Οι «προβοκάτορες του λαϊκού κινήματος». Οι «ασφαλίτες που καθοδηγούν τους παραπλανημένους». Τα τελευταία χρόνια κάθε φορά που υπάρχουν συγκρούσεις στο δρόμο, ακολουθεί μια χιονοστιβάδα «αποκαλυπτικών» φωτογραφιών, που αναρτούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ψηφοφόροι και στελέχη της αριστεράς κυρίως. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων το «αποδεικτικό» υλικό προέρχεται από δύο καταγεγραμμένα περιστατικά της δράσης των ομάδων συλλήψεων της Ασφάλειας.
Το πρώτο είναι από τα Χανιά, τον Δεκέμβρη του 2009 και από το βίντεο που είχε δημοσιευθεί στο TVXS, όπου ασφαλίτες με κουκούλες παρακολουθούσαν μαζί με τα ΜΑΤ τη πορεία για την επέτειο της δολοφονίας Γρηγορόπουλου.
Το δεύτερο είναι από φωτογραφίες και βίντεο που τραβήχτηκαν το 2010 και περιέχουν την δράση των ομάδων συλλήψεων της ασφάλειας στο κέντρο της Αθήνας κατά τη διάρκεια της Γενικής Απεργίας της 15ης Δεκεμβρίου.
Μερικά από αυτά τα καρέ δημοσίευσε και η βουλευτής του ΚΚΕ Καφαντάρη, όπου εικονίζονται άντρες της Ασφάλειας ντυμένοι με τα χειμωνιάτικα τους και μέρα μεσημέρι, την ίδια στιγμή που σχολίαζε τις ταραχές της 15ης Ιουλίου οι οποίες συνέβησαν μετά την Δύση του ήλιου… Η προβοκατορολογία ως θέαμα. Ο ήλιος λάμπει το βράδυ και το καλοκαίρι φοράμε ορειβατικά μπουφάν. Όλα στο μίξερ. Ο κόσμος να συσπειρώνεται και ότι βγει.
Υποκίνηση ταραχών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η πιο ύπουλη και ρατσιστική θεωρία που καταγράφεται αυτές τις μέρες. Οι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, είτε βρίσκονται έγκλειστοι και αθώοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, είτε συσσωρεύονται σε «χώρους υποδοχής» με τις οικογένειες τους, χρειάζονται κάποιους «άλλους» να τους υποκινήσουν ώστε να διεκδικήσουν την αξιοπρέπεια τους. Δεν μπορούν -σύμφωνα με τον εκάστοτε Πανούση και το κρατικό του επιτελείο- να το κάνουν από μόνοι τους. Είναι οι «αδύναμοι», πρέπει να είναι οι «υπάκουοι», οι «ήσυχοι» Μουσουλμάνοι, Αφρικανοί και Ασιάτες, που έρχονται εδώ και δεν πρέπει να μας δημιουργήσουν «πρόβλημα», την ίδια στιγμή που τους φυλακίζουμε, τους στοιβάζουμε, τους αφήνουμε χωρίς νερό και φάρμακα, χωρίς τροφή και χωρίς εν τέλη αξιοπρέπεια. Πρέπει να μείνουν «ήσυχοι». Και επειδή πρέπει να μείνουν «ήσυχοι», αν συμβεί το αντίθετο, τότε δεν μπορεί, είναι «υποκινούμενοι». Τότε ως «υποκινούμενοι» η ταυτότητα τους αλλάζει. Περνάνε στην «άλλη» πλευρά. Δεν μπορούν να έχουν καμιά επαφή με το κίνημα αλληλεγγύης εκτός από τις επαφές που επιτρέπει το κράτος. Αλλιώς είναι «υποκινούμενοι». Και τότε έχουμε ακόμα καλύτερες δικαιολογίες να τους τσακίσουμε, γιατί όχι και σε ζωντανή μετάδοση. Πάντως, αυτή η θεωρία, αυτό που στην ουσία λέει είναι: «Μη τυχόν και διεκδικήσετε αξιοπρέπεια, μόνο εμείς μπορούμε να σας την δώσουμε με δόσεις. Αλλιώς θα σας αναβαθμίσουμε στην κατηγορία των αιώνιων, πάντα παρόντων, “παραπλανημένων” βέβαια, εχθρών του κράτους.» Το κράτος ως πατερούλης.
Η θεωρία αυτή -όπως και όλες οι θεωρίες συνωμοσίας- είναι μια θεωρία φόβου. Το προϊόν του Φόβου, πωλείται από τα Μ.Μ.Ε., στους πρόθυμους ψηφοφόρους, δεξιούς και αριστερούς. Ατσαλώνει τις σκέψεις για «εθνική ενότητα», τώρα που… «οι στιγμές είναι κρίσιμες».
Πίσω από το ξέσπασμα των πυρκαγιών της 17ης Ιουλίου κρύβεται ένα σχέδιο υπονόμευσης της εθνικής προσπάθειας. Σε αυτή την χώρα κάθε χρόνο ξεσπούν πυρκαγιές. Κάποιες από αυτές οφείλονται σε αμέλεια. Άλλες είναι κοινώς αποδεκτό πως είναι εμπρησμών με σκοπό την εκμετάλλευση γης. Ναι, σε αυτή τη χώρα γίνονται εμπρησμοί. Όμως, το «οργανωμένο σχέδιο», με στόχο όχι το κέρδος αλλά να χτυπηθεί η χώρα, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Εξάλλου, αν είσαι εμπρηστής που θέλει να δημιουργήσει οικόπεδα εκεί που ήταν δάση, προφανώς και περιμένεις την πρώτη μέρα του καλοκαιριού που θα έχει από εφτά έως εννέα μποφόρ. Στην Ελλάδα, τα συμφέροντα που φέρονται ως ύποπτα για τους εμπρησμούς είναι αρκετά. Μοναστήρια, τοπικές κοινωνίες, κατασκευαστικές, ή ακόμα και προσωπικές διαφορές ιδιοκτητών, όλα θα μπορούσαν να έχουν κίνητρο για έναν εμπρησμό σε δασική περιοχή. Αν προσθέσουμε και τον συνδυασμό αμέλειας, κοινωνικής αναλγησίας και ασχετοσύνης πολλών παραθεριστών και αγροτών, τότε δεν χρειαζόμαστε καμιά ειδική θεωρία που να τα ενώνει όλα σε ένα και μόνο «σχέδιο». Οι δηλώσεις Δούρου επικοινωνιακά είναι αναμενόμενες, από ένα κόμμα και μια κυβέρνηση που είναι πραγματικά στριμωγμένα. Είναι ακριβώς του ίδιου τύπου οι δηλώσεις που έκανε -ή έστω υπονοούσε- και η κυβέρνηση Καραμανλή το 2007 και μάλιστα σε μια πολύ χειρότερη, πολυήμερη κρίση, με δεκάδες νεκρούς από πυρκαγιές. Σε εκείνη τη περίπτωση η ρητορική περί «σχεδίων» συσκότισε τις πραγματικές ευθύνες των τοπικών κοινωνιών, των καταπατητών γης, όσο και του κρατικού μηχανισμού. Στην περίπτωση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι μάλλον μια φυγή προς τα εμπρός με δοκιμασμένες επικοινωνιακές μεθόδους. Το 2007 ο τότε Συνασπισμός χλεύαζε, ορθώς, τις συνωμοσιολογικές τρίπλες της κυβέρνησης Καραμανλή. Σήμερα είναι στη δυσάρεστη θέση να «μάθει» περί διακυβέρνησης και περί διαχείρισης κρίσεων, όπως ακριβώς έμαθε μέσα σε πολύ λίγες μέρες περί «ρεαλισμού» για τα μνημόνια. Είναι αμφίβολο αν ποτέ θα διαβάσουμε ή θα μάθουμε για μια εμπεριστατωμένη έρευνα για διάφορους εμπρησμούς στην Ελλάδα. Ακόμα πιο αμφίβολο είναι αν θα μάθουμε για κάποια έρευνα για τα «σχέδια υπονόμευσης της εθνικής προσπάθειας». Και αυτό είναι μάλλον μια βολική παρακαταθήκη για τους επόμενους διαχειριστές του κράτους, ανεξαρτήτως πολιτικού προσήμου. Οι ομιχλώδες δηλώσεις εξυπηρετούν μόνο αυτόν που τις κάνει. Φυσικά λίγες ώρες μετά θα συλληφθούν για την φωτιά στον Υμηττό -και φερόμενοι ως υπεύθυνοι- δύο μελισσοκόμοι. Το κράτος διαχρονικά δεν μιλάει για της αποχαρακτηρίσεις γης, αλλά κάνει λόγω για σκοτεινά σχέδια εναντίον του. Έλα όμως που δεν χρειάζονται συνωμοσίες όταν υπάρχουν νομοθεσίες. Και όταν το κράτος διαθέτει λιγότερα από δέκα λειτουργικά ιπτάμενα μέσα πυρόσβεσης, για όλη την επικράτεια, τότε μετατοπίζει την κουβέντα από τις ευθύνες του στους απροσδιόριστους «εχθρούς» του.
Η συνωμοσιολογία είναι η πολιτική ανάλυση του κράτους και της εθνικής ενότητας. Προσφέρει υλικό για την ανάπτυξη φοβικών αντανακλαστικών, του εθνικισμού και του φασισμού. Οι θεωρίες συνωμοσίας αφαιρούν από την ιστορία την κίνηση των μαζών, της εργατικής τάξης και των επιμέρους κομματιών της. Αφαιρούν εν τέλει από την ιστορία την κίνηση της ίδιας της κοινωνίας. Σύμφωνα με αυτές δε υπάρχουν άλλες δυνάμεις εκτός από το Κεφάλαιο και το Κράτος και τους σκοτεινούς κύκλους γύρω από αυτά. Έτσι, δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα ταξικών και κοινωνικών αγώνων. Όλα είναι στημένα από δυνάμεις πέρα από την κατανόηση των πολιτών-ψηφοφόρων-υπήκοων. Οι θεωρίες συνωμοσίας απαιτούν από την κοινωνική κίνηση να είναι «καθαρή», όπως απαιτεί η νεοσυντηρητική εγκληματολογία οι γειτονιές να είναι καθαρές από φτωχούς και μικροπαραβάτες, όπως το ακαδημαϊκό κατεστημένο απαιτεί από τα πανεπιστήμια «καθαρή» επιστήμη και καθαρούς από graffiti τοίχους. Όπως ακριβώς απαιτούν οι αιώνιοι φίλοι του κράτους και της εξουσίας, οι φασίστες, η φυλή να είναι «καθαρή». Είναι η γλώσσα της οικονομικής εξουσίας και της εξουσίας του κράτους, που απαιτούν να ορίζουν αυτές, ακόμα και πως θα διαμαρτύρονται οι πολίτες-υπήκοοι.
Για παράδειγμα, ο Πανούσης φοβάται την «υποκίνηση» των μεταναστών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μετά οι επιτελείς του μιλάνε για πληρωμένους μετανάστες σε ταραχές, αλλά αυτή τη φορά στο κέντρο της Αθήνας. Καμιά διαδήλωση δεν έχει σκοπό, ή νόημα, όλα είναι στημένα, πληρωμένα και υπολογισμένα από πριν. Με τις θεωρίες συνωμοσίας το κράτος κάνει μια προβολή απέναντι στους υπηκόους του: «Θα είστε σαν εμάς. Δεν έχετε περιθώρια να διατυπώσετε επιχειρήματα, να διεκδικήσετε τις ζωές σας, να είστε αυτόνομοι και πέρα από τη δικαιοδοσία μας. Αν βρεθείτε απέναντι μας, τότε κάτι δεν πάει καλά. Είστε εσωτερικοί εχθροί, πρέπει να σας καταγγείλουμε στα υπόλοιπα κομμάτια της κοινωνίας που παρακολουθούν τις εξελίξεις. Πρέπει να δείξουμε τι παθαίνει όποιος βάζει εαυτόν απέναντι μας.»
Δε υπάρχουν όμως μυστικές υπηρεσίες; Δεν υπάρχει ο σχεδιασμός και η δράση διάφορων πρακτόρων; Προφανώς και ναι. Αλλά με τις θεωρίες συνωμοσίας, το πολιτικό σύστημα καταφέρνει να αποκρύπτει ένα απλό γεγονός: αν ισχύουν οι θεωρίες συνωμοσίας, τότε δεν φταίνε οι μάζες, ούτε τα μαχητικά κομμάτια της κοινωνίας, ούτε όποιος διαμαρτύρεται. Το κράτος, τα αφεντικά και οι ρουφιάνοι τους είναι αυτοί που κυνηγάνε την ουρά τους. Γιάννης πίνει, Γιάννης κερνάει. Η δικιά μας απάντηση σε όλα αυτά, πρέπει να είναι η συλλογικοποίηση και η οργανωμένη αντίσταση. Το μη-συγκεκριμένο, είναι φίλος του φασισμού. Οι ψίθυροι, οι συνωμοσίες και οι αναπόδεικτες κατηγορίες είναι εργαλείο του κράτους, των αφεντικών και του Μακιαβελικού πολιτικού συστήματος. Εν τέλη, οι θεωρίες συνωμοσίας είναι βαθιά αντιδραστικές και συστημικές θεωρίες. Όταν διατυπώνονται από επίσημα κρατικά χείλη ή από τα Μ.Μ.Ε. και την ακροδεξιά, τότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι:
Το κράτος απειλείται.
Το κράτος προβοκάρει.
Το κράτος επιζητά εθνική ενότητα.
Το κράτος λαμβάνει όλα τα μέτρα αυτοπροστασίας του απέναντι στους υπηκόους του.
Το κράτος αναζητεί και κατασκευάζει φαντάσματα.
Το κράτος έχει συνέχεια.
risinggalaxy