Το άρθρο είναι το πρώτο σε σειρά άρθρων για νεανικά κινήματα και αντικουλτούρες που ήταν κομμάτι της αντίστασης κατά των Ναζί στη κατεχόμενη Ευρώπη
Νέοι εναντίον των Ναζί στην Αυστρία στα 1930 και 1940
Οι Schlurf, όχι τα μικρά μπλε ανθρωπάκια, αλλά νέοι άνθρωποι στην Αυστρία που απέρριψαν αυτό που είχαν να «προσφέρουν» οι Ναζί – όλο το πακέτο του μιλιταρισμού, της εργασιακής ηθικής, του αυταρχισμού και του φυλετικού μίσους.
Οι Schlurf ήταν νέοι της εργατικής τάξης, που έχοντας μεγαλώσει στους δρόμους, δεν φοβόντουσαν να εμπλακούν σε μάχες στο δρόμο με τη Χιτλερική Νεολαία (Hitlerjugend, HJ). Ο Peter Treumann, ένα μέλος της Χιτλερικής Νεολαίας γράφει για τις μάχες με τους Schlurf στα απομνημονεύματα του. Τον εξέπληξε η εμφάνισή τους, η άρνηση τους να αποδίδουν καλά στο σχολείο ή στην εργασία και η περιφρόνηση για την «αριστεία», η μίμηση του αμερικάνικου τρόπου ντυσίματος και η συμπάθεια προς την αμερικάνικη μουσική, ο αντιμιλιταρισμός τους. «Στη φαντασία του ο Peter Treumann, πρόβαλε πάνω στους Schlurf όσα εξόρκιζε από τον ίδιο, πέρα από το καταναλωτισμό τους και την άρνηση τους να αποδώσουν στο σχολείο ή τη δουλειά, ήταν πάνω από όλα οι σχέσεις τους με τα κορίτσια και η ελευθεριακή τους προσέγγιση στη σεξουαλικότητα έδειχνε την κοινωνική τους κατωτερότητα. Ενσάρκωναν, τρόπος του λέγειν, την ακύρωση του ιδεώδους της Χιτλερικής Νεολαίας και έτσι εμφανίζονταν ως φυσικοί εχθροί»1
Ο τυπογράφος Fredy Pietsch περιέγραψε κάποιους Schlurf στις αναπολήσεις του: «Όταν μπαίναμε εκεί είδαμε μερικούς Βιεννέζους στην ομάδα, τους οποίους λέγαμε «Wiener Schlurf»… Οι Wiener Schlurf χτένιζαν τα μαλλιά τους με συγκεκριμένο τρόπο πολύ ψηλά μπροστά, μακριά μαλλιά, πολύ ψηλά εμπρός για να κάνει το λεγόμενο «Lahmwelle» (στη βιεννέζικη διάλεκτο) και στο λαιμό, την «χελιδονοουρά». Τα μακριά μαλλιά πήγαιναμ πάνω από τα άλλα, και λιπώδης μπριγιαντίνη έμπαινε σε όλο αυτό, έτσι ώστε τα μαλλιά θα έμεναν στη θέση τους. και ήταν 5,6, 7 από αυτούς τους λεγόμενους Schlurf με αυτό το χτένισμα μαζί μας
Βρεθήκαμε έτσι μπροστά από αυτό τον άνδρα με τις γυαλιστερές δερμάτινες μπότες και ξαφνικά λέει, ‘Θα ήθελα να σας συστηθώ. Το όνομά μου είναι Unterfeldmeister (ΣτΜ βαθμός των SS) Wiawalla και είμαι γνήσιος Πρώσος και σεις είστε γαμημένοι Βιεννέζοι φλώροι. Θα σας μάθουμε πως να χορεύεται’. Ήμασταν όλοι απόλυτα σιωπηλοί για μια στιγμή και πρακτικά σοκαρισμένοι, και ξαφνικά ένας από τους Schlurf πίσω λέει, «Θα μας φιλήσετε το κώλο» (με βιεννέζικη προφορά) – λυπάμαι που το λέω έτσι, αλλά (γελά), έτσι ήταν. Γελούσαμε όλοι γιατί ήταν τόσο ταιριαστή, η απάντηση αυτή στη προσποιητή του συμπεριφορά, λέει. ‘Ξέρεις… και έτσι’. Αλλά εντάξει δε γελάσαμε για πολύ, Δε γελάσαμε πολύ και αυτός (ο Unterfeldmeister) ούτε καν κατάλαβε τι εννοούσε ο νεαρός και τι είπε. Μιας και το είπε σε βιεννέζικη διάλεκτο και έτσι (γελάει) ο Unterfeldmeister δεν κατάλαβε». Τότε ήταν που ο Fredy είχε επιστρατευθεί από την Υπηρεσία Εργασίας του Ράιχ (Reichsarbeitdienst) τον Οκτώβριο του 1942, όπου οι νεαροί αυστριακοί εργάτες βίωναν τον απολυταρχισμό και τις ταπεινωτικές συνθήκες που τους επιβάλλονταν από τους Ναζί. Όπως ένας από τους Schlurf, ο Alexander Mejstrik σχολίασε. «Τότε ξεκίνησαν όλα: μας έδωσαν φόρμες και στολές, κούρεμα. Τα μαλλιά μας έπρεπε να κοπούν όσο τρία δάχτυλα, ή δυο δάχτυλα πάνω από τα αυτιά. Το κοντό κούρεμα του «Lahmwelle» και η «χελιδονοουρά» φυσικά έπρεπε να φύγουν».
Η προέλευση της λέξης «Schlurf»μπορεί να εντοπιστεί στη προφορική λέξη Scluaf, μια παλιά βιεννέζικη προσβολή για αγόρια και άνδρες που προτιμούσαν τη καλοπέραση από τις ευθύνες. Η γραπτή λέξη Schlurfe καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1941. Ήδη από τα 1930, υπήρχαν μαθητευόμενοι, νεαροί βοηθητικοί εργάτες και μαθητές που έδειχναν μια προτίμηση στα μοδάτα ρούχα που έβλεπαν στις νέες ταινίες του Χόλιγουντ, για ένα συγκεκριμένο κούρμα, για τη μουσική σουίνγκ και το χορό σουίνγκ. Όλα αυτά έγιναν αργότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Schlurf, όπως έγιναν για τους Zazou στη Γαλλία. Νέοι άνθρωποι που πάλευαν για την εικόνα αυτή χρησιμοποιούσαν διαφορετικές μεθόδους για να φαίνονται μοδάτοι, ανάλογα με το κοινωνικό τους υπόβαθρο ή τον αξιακό τους κώδικα τους. Κάποιοι μπορεί να αποταμίευαν για πολύ καιρό για να αγοράσουν ένα σακάκι ή πουκάμισο της μόδας, ενώ άλλοι μπορεί να ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν ένα κλεμμένο κοστούμι, ενώ άλλοι έπρεπε να τροποποιήσουν τα ρούχα του μεγαλύτερου αδελφού τους. Παλιά καπέλα τροποποιούνταν στο επιθυμητό αποτέλεσμα με την χρήση ατμού. Μεγάλα πρόσθετα κουμπιά. Καρό και λεπτές ρίγες ήταν τα επιθυμητά σχέδια. Φορούσαν λευκά φουλάρια, όπως και παπούτσια με χοντρές σόλες. Γυριστές ομπρέλες, που τις αγαπούσαν πολύ οι Γάλλοι Zazou, δεν χρησιμοποιούνταν από τους Schlurf και αποδοκιμάζονταν, πιθανώς επειδή αντιμετωπίζονταν ως πολύ αστικές! Οι γυναίκες Schlurf ή «γατάκια Schlurf» φορούσαν χρωματιστά φορέματα με μήκος ως το γόνατο και έιχαν τα μαλλιά χτενισμένα προς τα πάνω.
Το 1941, οι Ναζί άρχισαν να εφαρμόζουν τις κοινωνικές και πολιτιστικές τους πολιτικές στην Αυστρία. Αυτό σήμαινε πως έπρεπε να εντοπίσουν και να καταδείξουν μια ομάδα που θα ήταν το αντίθετο από αυτό που επιθυμούσαν και στη συνέχεια να καταδιώξουν αυτή την ομάδα. Οι Schlurf ορίστηκαν ως «ανώριμοι νέοι που ο τρόπος ζωής τους ήταν ελλιπής και που η επιδίωξη τους για επιφανειακές απολαύσεις, χορό, τζαζ μουσική και γυναίκες». Η τεχνητά κατασκευασμένη ομάδα συνδύαζε έναν αριθμό από διαφορετικές πρακτικές ή συμπεριφορές, που χαρακτηρίζονταν ως ανεπιθύμητες από τους Ναζί, συγκεντρωμένες. Ενώ τα ίδια χαρακτηριστικά στο τρόπο ζωής μεμονωμένων ατόμων μπορούσαν να βρεθούν μόνο ανά ένα ή δυο, οι Ναζί τα συνδύασαν σε ένα ενωμένο ομοιόμορφο σύνολο. Όλες οι προτιμήσεις που περιλάμβαναν διασκέδαση ήταν ανάθεμα για τους Ναζί. Έτσι τώρα οι Ναζί μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το τεχνητό κατασκεύασμα των Schlurf για να δημιουργήσουν τις επίσημες πολιτικές τους. στη πράξη ξεκίνησαν μια «εκστρατεία εναντίον της μάστιγας των Schlurf».
Το αποτέλεσμα ήταν κάποιοι νέοι άνθρωποι άρχισαν στη πράξη να ταυτίζονται με αυτό το «κακό» ρόλο όπως ορίζονταν από τους Ναζί. Αποδέχτηκαν τον ορισμό και τον επανάκτησαν ως δικό τους, αναπτύσσοντάς τον στους δρόμους, στα καφέ και μέσα από τα ρούχα και τις κοινωνικές συμπεριφορές – χορούς, συγκεντρώσεις σε διαμερίσματα, αλλά επίσης στην αντίσταση τους στους δρόμους απέναντι στη Χιτλερική Νεολαία, την αργκό και τα ψευδώνυμα τους, και τη χρήση της μαύρης αγοράς για να ντύνονται με συγκεκριμένο τρόπο.
«BdM (ναζιστική οργάνωση για νεαρές γυναίκες) και HJ (χιτλερική νεολαία) φυλάξτε τις ζωές σας/ Όταν οι Schlurf ξυπνούν τη νύχτα και βγαίνουν από το Zweites καφέ/ Θα χορέψουν τα μαχαίρια τους και ο St. Louis Blue θα πει τα τραγούδια του ξανά/ Μπάτσοι, βρωμιάρηδες, σταματήστε να μας κουρεύεται»2
Οι Schlurf άρχισαν να συγκεντρώνονται τα σαββατοκύριακα στο μπαρ-εστιατόριο-καφέ, Zweittes Kaffee στη συνοικία του Πράτερ της Βιέννης, όπου έπιναν, κάπνιζαν και άκουγαν ζωντανή μουσική (πρακτικές απαγορευμένες για τους νέους ανθρώπους υπό το ναζιστικό καθεστώς). Όπως σημειώθηκε νωρίτερα, ήταν κυρίως εργατική τάξη, και άρχισαν να προσελκύουν πολλούς μαθητευόμενους και πολλούς εργάτες της στρατιωτικής βιομηχανίας στις γραμμές τους, όπως και «περιθωριακούς», εκείνους που απορρίφθηκαν από την επιστράτευση λόγω αναπηριών. Πάνω από όλα, ήταν τα σαββατοκύριακα στο Zweittes Kaffee, τουλάχιστον για όσο δεν γίνονταν επιδρομές. Σε αυτό το μπαρ-εστιατόριο-καφέ στη συνοικία Πράτερ, η μεγαλύτερη περιοχή διασκέδασης της πόλης, οι νέοι μπορούσαν να χορέψουν με ζωντανή μουσική, να πιούν και να καπνίσουν, ακόμη και όταν απαγορεύονταν. Οι Schlurf ήταν κυρίως εργατικής τάξης, αλλά η τάξη δε σήμαινε τίποτα για αυτούς, εκείνοι που ήταν πιο σεβαστοί ήταν εκείνοι που θα φαίνονταν πιο μοδάτοι και ήταν πιο χαλαροί.
Μέσα στους δρόμους της συνοικίας Πράτερ, ξεσπούσαν συμπλοκές μεταξύ των Schlurf και της Χιτλερικής Νεολαίας. Η παρουσία στις συναντήσεις της Χιτλερικής Νεολαίας ήταν υποχρεωτική για τους νέους, αλλά τις υπονόμευαν με κοπάνες ή ανοιχτή κοροϊδία. Συναυλίες ναζιστικής «λαϊκής» μουσικής διακόπτονταν από τους Schlurf. Οργανωμένες επιθέσεις σε μονάδες της Χιτλερικής Νεολαίας πραγματοποιούνταν, με απάντηση επιδρομές της αστυνομίας και επιθέσεις της Χιτλερικής Νεολαίας. Το Νοέμβριο του 1941 η Γκεστάπο συνέλαβε τρεις Schlurf που κατέστρεφαν μια αφίσα της HJ που απεικόνιζε καρικατούρες νέων ανδρών και γυναικών που έπιναν, κάπνιζαν, χόρευαν και γενικά περνούσαν καλά, που είχε το σύνθημα «Τους απορρίπτουμε» από πάνω τους. σε μια περίπτωση το 1942, 50 Schlurf επιτέθηκαν μια λέσχη της HJ. Όπως με τις επιθέσεις της οργάνωσης νεολαίας του Βισύ στος Zazou στη Γαλλία, όπου ξύριζαν με τη βία τα μαλλιά των Zazou, έτσι και η HJ ξύριζε με το ζόρι τα κρανία των Schlurf. Οι Schlurf απαντούσαν με επιθέσεις στην HJ, σκίζοντας και κομματιάζοντας τις στολές τους. η αστυνομία προσπάθησε να βάλει κατασκόπους και οι Schlurf απάντησαν με το γράψιμο συνθημάτων υπέρ των Schlurf στους τοίχους.
Οι Ναζί ήθελαν να επιμορφώσουν τη νεολαία με ένα «παραδοσιακό» (Volkisch) τρόπο, δηλαδή, τη δική τους αντίληψη του πως έπρεπε να είναι ο Γερμανός. Η συνδυασμένοι κατήχηση στο σχολείο με τη κατήχηση στην οικογένεια για να παράξει μια νεολαία με «χαρακτήρα (Charakter). Ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για να το επιβάλουν ααυτό στην αυστριακή νεολαία ήταν μέσα από τη HJ. Όσο υπήρχε αντίσταση εναντίον αυτών των μέτρων, τόσο περισσότερο οι Ναζί στρέφονταν σε σκληρότερες πολιτικές, τόσο περισσότερο η νεολαία αντιστέκονταν, οδηγώντας στη τελική κατάρρευση αυτών των κοινωνικών πολιτικών το 1944. Οι Ναζί προσπάθησαν εξολοθρεύσουν την αρχή της απόλαυσης από τη καθημερινή ζωή. Για τους Schlurf οι αντιλήψεις του «καθήκοντος», πειθαρχίας και αποδοτικότητας ήταν σε απόλυτη αντίθεση με την αναζήτηση της ποικιλίας και της χαράς για την εκδίωξη της ανίας και της μονοτονίας. Οι Ναζί έβλεπαν τη χαλαρή συμπεριφορά των νεαρών εργατών ως απειλή στην επιβολή των κοινωνικών και πολιτιστικών πολιτικών τους. το φαινόμενο των Schlurf, όπως και των Γάλλων Zazou και των Γερμανών Πειρατών Έντελβάις (Edelweißpiraten), ήταν ο προάγγελος των νεανικών αντικουλτούρων που θα αναπτύσσονταν στη μεταπολεμική περίοδο, όχι μόνο στη Δυτική Ευρώπη αλλά σε όλο το κόσμο, αντικουλτούρες που έμμεσα αμφισβήτησαν τη παλιά τάξη και την ιεραρχία και την εργασιακή ηθική του. Η λέξη «Schlurf» χρησιμοποιούνταν σαν προσβολή για αρκετά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου που αρνούνταν την εργασιακή πειθαρχία και αυθεντία, ένα δείγμα πως αυτή η συμπεριφορά ήταν ανεπίτρεπτη για το «Νέο Κόσμο», όπως ήταν και για τους Ναζί. Οι εφημερίδες της νέας Αυστριακής δημοκρατίας αποκήρυξαν το «παράσιτο» των Schlurf που απειλούσε το υγειές δέντρο της αυστριακής δημοκρατίας. Η αστυνομία συνέχισε τη καταστολή εναντίον των Schlurf
Παρμένο από το τεύχος 71 (Χειμώνας 2008) του περιοδικού Organize! Της Anarchist Federation
- ‘A Hitler Youth from a Respectable Family’ quoted in: Daniel Bertaux and Paul Thompson (eds.) ‘Between Generations. Family Models, Myths and Memories‚ Oxford 1993
- Τραγούδι των Schlurf που καταγράφηκε σε ναζιστικό αρχείο
Για το δεύτερο άρθρο της σειράς πατήστε εδώ
Για το τρίτο άρθρο πατήστε εδώ
εκτυπώστε ή κατεβάστε σε PDF
