Γιατί μισώ τη Μπαρτσελόνα;

Η απάντηση είναι απλή. Επειδή είναι το καμάρι του καταλανικού εθνικισμού, τον οποίο όπως και να προσπαθήσεις να τον βαφτίσεις, αριστερό, προοδευτικό, ακροδεξιό ή φιλελεύθερο υπήρξε πάντα ορκισμένος εχθρός των αναρχικών και της προσπάθειάς τους για την κοινωνική επανάσταση. Η δε διαχρονική καταστολή του καταλανικού εθνικισμού από το ισπανικό κράτος δεν του δίνει άφεση αμαρτιών. Απλά με κάνει να μισώ τους κωλοφασίστες της Ρεάλ Μαδρίτης περισσότερο…

 

Όπως μπαίνει κανείς στο μαζικό τάφο της Πεδρέρα στο νεκροταφείο της Βαρκελώνης, βλέπει πολλές στήλες με τα ονόματα των εκτελεσμένων από τους φασίστες του Φράνκο, των οποίων τα κορμιά ρίχτηκαν ανώνυμα στο παλιό αυτό νταμάρι για να ταφούν. Ένα από τα σκαλισμένα ονόματα είναι και αυτό του Χούστο Μπουένο Πέρεθ. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, καταλανοί αυτονομιστές του Estat Català σβήνουν με σφυρί και καλέμι το όνομα του Μπουένο, το μοναδικό όνομα που τους ενοχλεί τόσο από τα περίπου 4000 αναγραφόμενα ονόματα νεκρών της Πεδρέρα. Ο λόγος; Ο Χούστο Μπουένο ήταν ο εκτελεστής του Μιγέλ Μπαδιά…

Ο Μιγέλ Μπαδιά υπήρξε το σκληρό καρύδι των καταλανών εθνικιστών στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Όταν το 1931 κατέρρευσε η δικτατορία και θριάμβευσαν εκλογικά οι δημοκρατικοί, η Καταλονία απέκτησε την ημιαυτόνομη διοίκησή της, την Τζενεραλιτάτ. Ο Μιγέλ Μπαδιά ηγήθηκε της πολιτοφυλακής των καταλανιστών, των γνωστών Εσκαμότς, οι οποίοι είχαν ως υπόδειγμα τους μελανοχίτωνες του Μουσολίνι. Οι χειρότεροι εχθροί της καταλανικής μπουρζουαζίας ήταν οι αναρχοσυνδικαλιστές της CNT και η καταλανική πολιτοφυλακή στράφηκε εναντίον τους με περισσό μένος.

Αποκορύφωμα της δράσης των καταλανικών πολιτοφυλακών ήταν η καταστολή της απεργίας στις μεταφορές, το Νοέμβρη του 1933, όταν 7.000 μέλη της νεολαίας της Εσκέρα και του Estat Català κράτησαν σε λειτουργία τα τραμ και το μετρό ξυλοκοπώντας τους απεργούς της CNT.

 

Ο Μιγέλ Μπαδιά επιβραβεύτηκε από τη δεξιά κυβέρνηση που προέκυψε το Νοέμβρη του 1933 και ανέλαβε τη Διεύθυνση Δημόσιας Τάξης της Τζενεραλιτάτ. Ως αρχηγός της αστυνομίας της Βαρκελώνης πρόλαβε να δολοφονήσει ή να «εξαφανίσει» πάνω από 300 αναρχικούς αγωνιστές μέσα στους 10 μήνες που κράτησε τη θέση του. Αναλάμβανε προσωπικά τα βασανιστήρια εκατοντάδων μελών της CNT και της FAI και η σκληρότητα του ήταν τόσο παροιμιώδης, που οι υφιστάμενοί του τον αποκαλούσαν “Capità Collons” (“καπετάν Αρχίδια” δηλαδή, αφού όπως όλοι οι σεξιστές θεωρούσαν πως χρειάζεται αρχίδια γι’ αυτή τη βρωμοδουλειά…). Μετά την εξέγερση-παρωδία των αυτονομιστών και των σοσιαλιστών στη Βαρκελώνη, τον Οκτώβρη του 1934, ο Μπαδιά διέφυγε στη Γαλλία και επέστρεψε με τη νίκη του Λαϊκού Μετώπου, το Φλεβάρη του 1936.

Στις τρεις και μισή το μεσημέρι της 28^ης Απρίλη του 1936, η τετραμελής ομάδα του Χούστο Μπουένο τον περίμενε λίγο πιο κάτω από το σπίτι του, αξιοποιώντας την καλή πληροφόρηση που διέθετε το δίκτυο των επιτροπών άμυνας των αναρχικών. Ο Μπουένο πυροβόλησε τον πρώην αστυνομικό διευθυντή τρεις φορές: στο κεφάλι, το στέρνο και το συκώτι (αδιαφορώντας επιδεικτικά για τα αρχίδια του…). Ο αργεντίνος Λούσιο Ρουάνο, που συνόδευε τον Μπουένο, πυροβόλησε τον αδερφό του Μιγέλ, τον Τζουζέπ Μπαδιά, μέλος της καταλανικής πολιτοφυλακής. Αμέσως μετά, πήδηξαν μέσα στην κόκκινη Φορντ που τους περίμενε για τη διαφυγή, μαζί με έναν ακόμη σύντροφο που κάλυπτε την επιχείρηση.

Η δολοφονία των αδερφών Μπαδιά συγκλόνισε τη Βαρκελώνη και στην κηδεία τους παρευρέθηκε ένα πολύ μεγάλο πλήθος κόσμου. Οι υποψίες έπεσαν πάνω στη FAI (η οποία ήταν άσχετη με το γεγονός, αλλά ο κίτρινος τύπος της εποχής συσχέτιζε όλες τις ενέργειες των αναρχικών ομάδων δράσης με τη FAI) και λίγες μέρες αργότερα ο Μπουένο φυλακίστηκε μετά από κατάδοση. Οι «κατάλληλες πιέσεις» σε κάποιους δικαστικούς κύκλους εξασφάλισαν την αποφυλάκισή του τον Ιούνη του 1936. Η ταραχώδης ζωή του συνεχίστηκε με τη συμμετοχή του στην επανάσταση του Ιούλη και στο μέτωπο με τη Φάλαγγα Ντουρούτι. Αργότερα, επέστρεψε στη Βαρκελώνη και συμμετείχε στις σκληρές και παράνομες διεργασίες του αναρχικού κινήματος στα μετόπισθεν. Πριν τελειώσει ο εμφύλιος, αναγκάστηκε να διαφύγει στη Γαλλία, κυνηγημένος από τους καταλανούς αυτονομιστές και τους κομμουνιστές.

Οι γαλλικές αρχές τον εξέδωσαν το 1940 στον Φράνκο, αλλά ένα δικαστικό μπέρδεμα του επέτρεψε να ζήσει για λίγους μήνες ελεύθερος στη Βαρκελώνη. Εκεί τον εντόπισε ο Πέδρο Πόλο, πρώην υφιστάμενος του Μιγέλ Μπαδιά, που πλέον δούλευε για την καθεστωτική υπηρεσία ασφαλείας. Κατηγορήθηκε τόσο για τη δολοφονία των Μπαδιά όσο και για μια σειρά άλλων ενεργειών και δολοφονιών κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Ο Χούστο Μπουένο υπήρξε ένας εξαίρετος αγωνιστής κι ένας άνθρωπος εμπιστοσύνης των επιτροπών άμυνας της CNT, της πραγματικής ραχοκοκαλιάς των επαναστατικών διεργασιών στη Βαρκελώνη. Τα χαράματα της 10^ης Φλεβάρη του 1944, σε ηλικία 37 χρόνων, αντίκρυσε για τελευταία φορά τον ουρανό στο στρατόπεδο Μπότα, με την πλάτη γυρισμένη στη φουρτουνιασμένη θάλασσα. Εκεί που έπεσε νεκρός, σήμερα στέκει το ολυμπιακό φόρουμ της Βαρκελώνης, σήμα κατατεθέν των επιτυχημένων –ιδιαίτερα για την καταλανική αστική τάξη- ολυμπιακών αγώνων του 1992. Σημεία των καιρών όλα αυτά, σε μια πόλη που είναι πλέον παγκοσμίως γνωστή λόγω του αθλητικού και τουριστικού της μάρκετινγκ και όχι λόγω της συγκλονιστικής ταξικής της παράδοσης και της κοινωνικής επανάστασης που συντελέστηκε εκεί πριν 80 χρόνια. Συχνά σκέφτομαι το αίμα των αναρχικών που πότισε το χώμα για να καταστεί δυνατό να θεμελιωθεί αυτή η σύγχρονη εικόνα. Και τότε είναι που μισώ με πάθος τη Μπαρτσελόνα.