Καθώς συμπληρώνονται έξι μήνες διαδηλώσεων των «κίτρινων γιλέκων» και κοινωνικής αναταραχής στη Γαλλία, ένα νέο κίνημα αρχίζει να κάνει τον εαυτό του ορατό. Τα «μαύρα γιλέκα» (gilets noirs) αυτοπαρουσιάζονται ως η μεγαλύτερη κολεκτίβα μεταναστών δίχως έγγραφα στη Γαλλία. Μιλάνε για τις πολλές αδικίες που αντιμετωπίζουν μέσα από το σύστημα ασύλου και μετανάστευσης της Γαλλίας, συμπεριλαμβανομένων της έλλειψης στέγης, ανεργία, αστυνομική καταστολή, απελάσεις, και εγκλεισμό. Και παρουσιάζουν τη λύση τους: να του δοθεί άδεια παραμονής για να ζήσουν νόμιμα και να εργαστούν στη Γαλλία.
Ονομάστηκαν έτσι επειδή «το γιλέκο είναι το πρόσωπό μας, και αντιπροσωπεύει το ρατσισμό στη Γαλλία», η τελευταία δράση της ομάδας με μεγάλο αντίκτυπο ήταν η κατάληψη τμήματος του αεροδρομίου Σάρλ Ντε Γκώλ στο Παρίσι, το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας.
Αρκετές εκατοντάδες μετανάστες δίχως έγγραφα και οι υποστηρικτές τους συγκεντρώθηκαν στο αεροδρόμιο, απαιτώντας να μιλήσουν με την διευθύνοντα σύμβουλο της Air France και το Γάλλο πρωθυπουργό Édouard Philippe.
Οι διαδηλωτές έδρασαν ειρηνικά, και αντιμετωπίστηκαν με δακρυγόνα από την αστυνομία. Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα και έκαναν ομιλίες μέχρι που μια επιτροπή τους συναντήθηκε με εκπρόσωπο της Air France.
Η οργάνωση ζήτησε το τερματισμό των απελάσεων, ιδιαίτερα εκείνων που γίνονται μέσω του εθνικού αερομεταφορέα – που επέμεναν πως πρέπει «να σταματήσει κάθε οικονομική, λογιστική ή πολιτική συμμετοχή στις απελάσεις».
Μιλώντας από το Παρίσι, ο Ahmed Adbul Karem, ένας πρόσφυγας από το Σουδάν είπε πως τα μαύρα γιλέκα όπως ο ίδιος έχουν κουραστεί να περιμένουν να γίνουν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα τους.
«Δεν έχουμε που να κοιμηθούμε. Δεν έχουμε δουλειά. Περιμένουμε πέντε, έξι μήνες για ένα μέρος για να κοιμηθούμε. Κοιμόμαστε στους δρόμους. Κανένας δεν ακούει, για αυτό πήγαμε στο αεροδρόμιο – ανάγκασε τους ανθρώπους να μας δουν και να αναγνωρίσουν τα δικαιώματα μας.
«Είμαστε μετανάστες και πρόσφυγες. Είμαστε ευάλωτοι. Δεν έχουμε τίποτα, δεν έχουμε τις οικογένειες μας εδώ. Ξέρουμε απλά ένα πράγμα – έχουμε δικαιώματα και είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αυτό που χρειάζεται για να ικανοποιήσουμε αυτά τα δικαιώματα.
«Χάσαμε τις οικογένειες μας στους πολέμους, στους δρόμους· δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε. Δεν φοβόμαστε τίποτα – ακόμη και τη φυλακή. Επειδή έχουμε δει χειρότερα».
Το αεροδρόμιο δεν ήταν απλά ένα συμβολικό σημείο, αλλά επιλέχθηκε επειδή αντιπροσωπεύει τη «πρώτη γραμμή στο πόλεμο εναντίον των μεταναστών». Το συγκεκριμένο τερματικό επιλέχθηκε επειδή φιλοξενεί το κεντρικό γραφείο της Air France, και επειδή εξυπηρετεί κυρίως εσωτερικές πτήσεις στην ΕΕ.
Πολλοί μετανάστες δίχως χαρτιά που ζουν στη Γαλλία είναι υπό την απειλή της απομάκρυνσης με βάση τους «κανονισμούς του Δουβλίνου» της ΕΕ σε άλλα κράτη μέλη (όπου πάρθηκαν πρώτη φορά τα δακτυλικά τους αποτυπώματα», ή εμποδίζονται από τους ίδιους νόμους να φύγουν από τη Γαλλία και να συνεχίσουν σε χώρες όπως το Ηνωμένοι Βασίλειο, όπου οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να έχουν ήδη οικογενειακούς ή άλλους δεσμούς.
Οι ακτιβιστές είπαν πως ήθελαν να δώσουν έμφαση στην διαφορά στην απόσταση μεταξύ στην ευκολία με την οποία οι πολίτες της ΕΕ μπορούν να ταξιδέψουν σε σύγκριση με εκείνους που διαμαρτύρονταν, που συνήθως τους επιτρέπεται να βρίσκονται σε εκείνο το τερματικό όταν εργάζονται ως καθαριστές ή μεταφορείς αποσκευών.
Ζήτησαν από όλο το προσωπικό και τους επιβάτες να σταθούν απέναντι στις απελάσεις, και ζήτησαν να τερματιστούν τα αντίποινα προς εκείνους που αντιστέκονται. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η τάση σε ολόκληρη την ΕΕ να ποινικοποιείται η αλληλεγγύη στους μετανάστες, όπως η καταδίκη της ακτιβίστριας εναντίον των απελάσεων Elin Ersson για την παραβίαση του νόμου αεροπλοΐας στην Σουηδία, η δίκη για τους «15 του Στανστεντ» στο Ηνωμένο Βασίλειο, και ομάδων έρευνας και διάσωσης στην Μεσόγειο.
Η ομάδα επίσης τόνισε τις κακές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες στη χώρα , συμπεριλαμβανόμενων του πόσοι πολλοί αναγκάζονται να κοιμούνται στους δρόμους της πρωτεύουσας και σε άλλες πόλεις, και πως ακόμη και εκείνοι με κατάλυμα σε foyers – ειδικά κατασκευασμένα καταλύματα για πρόσφυγες – υπομένουν άθκλιες συνθήκες και μπορεί να μοιράζονται ένα μόνο δωμάτιο με σχεδόν εφτά άτομα.
Πολλές χιλιάδες μετανάστες ζουν στους δρόμους της πρωτεύουσας και της γύρω περιοχής. Μεταξύ 30% και 40% των αιτήσεων ασύλου στη Γαλλία καταγράφονται στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού, το 2018 είδε μια αύξηση 45% στις αιτήσεις. Ωστόσο ήδη το γαλλικό κράτος δεν προσφέρει αρκετούς πόρους, και το περασμένο καλοκαίρι οι αρχές του Παρισιού εκκένωσαν πολλούς από τους πρόχειρους καταυλισμούς.
Το ένα τρίτο των πάνω από 16000 ατόμων που ζουν σε καταυλισμούς στη Γαλλία είναι στην περιοχή του Ευρύτερου Παρισιού, με περισσότερους από το ένα τέταρτο να είναι παιδιά. Τοπικές και διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επικρίνει την κυβέρνηση για τις αποτυχίες της, και η επίτροπος στέγασης των Ηνωμένων Εθνών Leilani Farha πρόσφατα καταδίκασε την κατάσταση.
«Πολλοί μετανάστες και αιτούντες άσυλο με τους οποίους μίλησα εξήγησαν ότι κατέφυγαν στη Γαλλία εν μέρει επειδή είναι η χώρα που γεννήθηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ωστόσο αφού έφτασαν στη χώρα παλεύουν να αναγνωριστούν και να εφαρμοστούν τα βασικά τους ανθρώπινα δικαιώματα», είπε.
Ο Abdul Karem συμφώνησε με τα λόγια της Farha: «Στην Αφρική, όλοι μας έλεγαν πως υπήρχαν ανθρώπινα δικαιώματα. Όταν όμως φτάσαμε εδώ, σοκαριστήκαμε, ήταν το αντίθετο από τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Η κατάσταση έχει υποβαθμιστεί ακόμη περισσότερο τους τελευταίους μήνες. Το κοινοβούλιο της Γαλλίας υπέγραψε σε νόμο ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για το άσυλο και την μετανάστευση το περασμένο Αύγουστο. Οι επικριτές του λένε πως ο νέος γαλλικός νόμος περιορίζει το εύρος των περιπτώσεων ασύλου, επιταχύνει τις απελάσεις, και επεκτείνει την μέγιστη διάρκεια που ένα άτομο μπορεί να κρατηθεί από 45 σε 90 ημέρες.
Σε ένα φυλλάδιο που μοιράστηκε στο αεροδρόμιο, οι διαδηλωτές είπαν πως περισσότεροι από 1000 άνθρωποι έχουν απελαθεί από το κοντινό κέντρο κράτησης στο Μενσί-Αμελό την περασμένη χρονιά. Τα κέντρα κράτησης της Γαλλίας έχουν επικριθεί επανειλημμένως· μια έρευνα των κέντρων το 2018, μεταξύ τους και αυτό στο Μενσί-Αμελό, έδειξε άσχημες συνθήκες στέγασης και έλλειψη πρόσβασης σε ιατρική φροντίδα.
Ένας σημαντικός σχολιαστής περιέγραψε πως έχουν προχωρήσει πιο μακριά από κάθε άλλη μεταπολεμική κυβέρνηση στο περιορισμό των δικαιωμάτων των μεταναστών. Περιλαμβάνονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο μόνιμης κατάστασης ανάγκης, αυξημένης αστυνομικής εξουσίας, περιορισμένης νομικής επίβλεψης, και του κεντρώου απολυταρχισμού του προέδρου Emmanuel Macron.
Τα μαύρα γιλέκα στηρίζονται στη διαμαρτυρία τους από την οργάνωση αλληλεγγύης στους μετανάστες La Chappelle Debout. Δραστηριοποιείται στο Παρίσι για πέντε χρόνια, το έργο της οργάνωσης περιλαμβάνει τη υποστήριξη μεταναστών με την διαδικασία ασύλου, αντιμετωπίζει δεκάδες διοικητικά θέματα, φροντίζει για την περίθαλψη, και αντιστέκεται στις απελάσεις.
Για τον Malcolm και τη Rosa, ακτιβιστές με την La Chappelle Debout, οι επιπτώσεις του νέου νόμου ασύλου είναι άσχημες. Λένε πως επιδιώκει να κάνει νόμο την διάκριση «καλός μετανάστης/κακός μετανάστης» που προωθούν οι κυβερνήσεις, όπως το να αποτρέπεουν κάποιον που του έχουν αρνηθεί το δικαίωμα ασύλου να ζητήσει να μείνει στη χώρα για άλλους λόγους (όπως η υγεία).
«Όλα όσα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις για να αντισταθείς και [να προσπαθήσεις να κερδίσεις στην υπόθεση του ασύλου σου], τώρα ο νόμος σε αποτρέπει από το να βρεις μια λύση», είπε ο Malcolm.
Τα μαύρα γιλέκα οργάνωσαν και άλλες δράσεις τους τελευταίους μήνες, όπως στο Κομεντί Φρανσαίζ, ένα από τα σημαντικότερα θέατρα της Γαλλίας. Αλλά η διαμαρτυρία στο Σαρλ Ντε Γκώλ ήταν ένα βήμα παραπάνω, η πρώτη κίνηση «σε μια εκστρατεία θυμού και οργής» και «μια επίθεση σε όλους όσους εκμεταλλεύονται και κερδίζουν από τους ανθρώπους δίχως χαρτιά».
Οι διαδηλωτές τώρα περιμένουν για μια συνάντηση με την Anne Rigail, τη διευθύνοντα σύμβουλο της Air France, που συμφωνήθηκε από τις αρχές μετά τις δράσεις τους. ανέφεραν πως θα συνεχίσουν να οργναώνουν διαμαρτυρίες μέχρι ο πρωθυπουργός να δώσει στα μαύρα γιλέκα την άδεια παραμονής τους.
Και ο Abdul Karem είπε αν δεν λάβουν καμμιά απάντηση σύντομα, θα δράσουν ξανά.
«Αυτή τη φορά, πετύχαμε να κλείσουμε ένα κομμάτι του αεροδρομίου. Την επόμενη φορά όμως, αν δεν ακουστούμε, θα κλείσουμε κάθε κομμάτι του αεροδρομίου. Και κανένας στη Γαλλία δεν θα μπορεί να ταξιδέψει».
Στέλνοντας ένα μήνυμα σε ολόκληρη την ΕΕ είπε: «Οι πρόσφυγες πρέπει να αντιμετωπίζονται σωστά, σαν ανθρώπινα όντα. Η Ευρώπη είναι η αιτία των προβλημάτων στην Αφρική. Η Ευρώπη εκμεταλλεύεται την Αφρική. Είμαστε εδώ για να επιβιώσουμε και ωστόσο δεν αντιμετωπιζόμαστε σαν ανθρώπινα όντα».
Κείμενο των Gilets Noir (αγγλικά)
Luke Butterfly, πηγή
εκτυπώστε ή κατεβάστε σε PDF
